Olsztyn24 - Gazeta On-Line
Portal Informacyjny Olsztyna i Powiatu Olsztyńskiego

W Bartągu w gm. Stawiguda odbyła się dziś (10.05) druga część obchodów VIII Dnia Przyjaźni Polsko-Węgierskiej w Powiecie Olsztyńskim. Głównym punktem uroczystości, której gościem honorowym był Zsombor Zeold - atache kulturalny Ambasady Węgierskiej w Warszawie, było odsłonięcie w kościele parafialnym repliki tablicy upamiętniającej mieszkający kiedyś na Warmii węgierski ród szlachecki Kalnassy.

Według ustaleń historyków, które zebrał i w notkę opracował Andrzej Małyszko ze Stowarzyszenia Miłośników Rusi nad Łyną, historia rodu Kalnassy jest ciekawa, ale mało znana. Najstarszy z rodu - Zygmunt, w pierwszej połowie XVIII wieku był burgrabią dzisiejszego Barczewa. W jednym z kościołów Barczewa znajduje się inny węgierski ślad - renesansowy nagrobek biskupa Andrzeja Batorego i jego brata Baltazara.

Synem Zygmunta był Joachim Kalnassy, urodzony w 1741 roku kanonik warmiński, a także przez blisko trzydzieści lat osobisty sekretarz biskupa Ignacego Krasickiego. Tłumaczył m.in. ody Horacego, elegie Propercjusza, a także dzieło św. Franciszka Salezego „O przygotowaniu do pobożnego życia i szczęśliwej śmierci” z dedykacją „dla ludu warmińskiego”. Był kustoszem katedry we Fromborku, gdzie został pochowany.

Joachim Kalnass z liczną lidzbarską świtą przybył do Bartąga w 1787 roku, by wstąpić do Bractwa Opatrzności Bożej, założonego sześć lat wcześniej przez proboszcza Tomasza Gremma. Młodszy brat Zygmunta, Andrzej Michał Kalnassy, od 1738 do 1748 roku, a więc do swojej śmierci, gospodarzył w Gągławkach, które nabył od starszego brata. Andrzej Michał Kalnassy został pochowany w kościele w Bartągu. Na jego płycie nagrobnej, znajdującej się przed ołtarzem, wyryto łaciński napis „Sue Regis Majaestatis In Polonia Leutenantius” (porucznik polskiego króla jegomości).

Przed Andrzejem Michałem w Gągławkach gospodarzyła Anna Kalnassy, żona Zygmunta Kalnassy. Za jej czasów, na podstawie bulli papieskiej z 1733 roku i po pięciu latach starań, biskup warmiński Krzysztof Szembek uzyskał zgodę papieża Klemensa XII na zmianę w Gągławkach prawa magdeburskiego na korzystniejsze prawo chełmińskie. Życzeniem Stolicy Apostolskiej było utrwalenie tego faktu na kamiennej tablicy, która została ustawiona na specjalnym postumencie w gągławskim parku. Z czasem tablica uległa zniszczeniu, a po konserwacji umieszczono ją w zbiorach lidzbarskiego oddziału Muzeum Warmii i Mazur.

Stowarzyszenie Miłośników Rusi nad Łyną podjęło starania o wykonanie kopii zabytkowej tablicy dokumentującej pobyt Węgrów na Warmii i umieszczenie jej w XIV-wiecznym kościele w Bartągu, gdzie spoczywa Andrzej Michał Kalnassy. Inicjatywa spotkała się z życzliwością księdza Leszka Kuriaty, proboszcza parafii Bartąg, a dyrekcja Muzeum Warmii i Mazur wyraziła zgodę na wykonanie kopii tablicy. W przedsięwzięcie włączyli się także obecni właściciele Gągławek.

Umieszczoną w bartąskim kościele tablicę dzisiaj uroczyście odsłonili starosta Mirosław Pampuch i atache Zsombor Zeold. Tablicę poświęcił ks. Leszek Kuriata. Po uroczystości odsłonięcia tablicy odprawiono mszę świętą w intencji spoczywającego w Bartągu Andrzeja Michała oraz członków rodziny Kalnassy. Po mszy natomiast odczytany został Apel Pamięci.

Uroczystość w kościele w Bartągu była częścią wydarzeń przygotowanych w Bartągu na VIII Dzień Przyjaźni Polsko-Węgierskiej w Powiecie Olsztyńskim. Przybyli do Bartąga i mieszkańcy tej podolsztyńskiej miejscowości mogli bawić się na wiejskim festynie. W programie był m.in. koncert orkiestry wojskowej z Giżycka, występ Zespołu Pieśni i Tańca „Kortowo”, chóru Legenda, Świątecznej Kapeli z Dobrego Miasta i wiele innych atrakcji.