Olsztyn24 - Gazeta On-Line
Portal Informacyjny Olsztyna i Powiatu Olsztyńskiego

W 12. rocznicę śmierci Jana Pawła II oraz w atmosferze zbliżających się Świąt Zmartwychwstania Pańskiego, 2 kwietnia 2017 roku, o godz. 20.00, w bazylice konkatedralnej św. Jakuba w Olsztynie zostanie zaprezentowane Requiem d-moll KV 626 - największe dzieło sakralne Wolfganga Amadeusa Mozarta. W koncercie wystąpią: Ingrida Gápová - sopran, Ewa Marciniec - mezzosopran, Tadeusz Szlenkier - tenor, Jarosław Bręk - bas, Chór „Cantores Varmienses” przy Filharmonii Warmińsko-Mazurskiej (przygotowanie chóru - Benedykt Błoński) oraz Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Warmińsko-Mazurskiej. Całość zza pulpitu dyrygenckiego poprowadzi Piotr Sułkowski.

Messa da Requiem spośród wszystkich dzieł Mozarta zajmuje miejsce szczególne: owiane romantyczną legendą, kompozytor ogarnięty przeczuciami, iż pisze tę mszę jakby na własny pogrzeb. Dzieło niedokończone przez Mistrza, ale najpoważniejsze, najbardziej przejmujące ze wszystkich jego kompozycji.

Requiem powstało na zamówienie Franza Grafa von Walsegg-Stuppack wiedeńskiego arystokraty, który tą kompozycją chciał uczcić pamięć swej przedwcześnie zmarłej małżonki. Mozart otrzymał zlecenie latem 1791 roku. Prace nad dziełem rozpoczął w październiku. Potem jednak odłożył partyturę, by realizować „pilniejsze” muzyczne zlecenia. Do pracy nad Requiem powrócił dopiero w listopadzie 1791 roku. 4 grudnia skreślił swoją ręką ostatnie 8 taktów Lacrimosy. Dzień później Mozart umiera pozostawiając niedokończone dzieło.

Jak wyjaśnia autor wydanego w roku 1862, znanego katalogu dzieł Mozarta, Ludwig Ritter von Köchel dalsze losy mozartowskiego Requiem miały się następująco: Wdowa, obawiając się, że osoba zamawiająca, o ile się jej nie wręczy kompletnego rękopisu, nie tylko nie zapłaci reszty należnego honorarium, ale gotowa nawet zażądać zwrotu już wpłaconej sumy, zwróciła się najpierw do Józefa Eyblera i do innych muzyków, wreszcie do Süssmayra z prośbą o dokończenie dzieła... Süssmayr wyraził gotowość, skopiował najpierw wszystko, co Mozart naszkicował, i w tej swojej kopii uzupełnił instrumentację w taki sposób, który wydawał mu się najbardziej zgodny z intencją Mozarta. Według stanowczego oświadczenia Süssmayra on sam dokomponował potem samodzielnie koniec Lacrimosa, Sanctus, Benedictus i Agnus Dei, a do słów „Cum sanctis” powtórzył fugę z Kyrie. W ten sposób uzupełnione dzieło zostało doręczone osobie zamawiającej.

Po raz pierwszy fragmenty Requiem - zapewne w wersji a capella - wykonano 10 grudnia 1791 roku podczas mszy żałobnej za duszę Mozarta w wiedeńskim parafialnym kościele dworskim św. Michała. Całe Requiem (w postaci jaką znamy dziś) zaprezentowano pierwszy raz w dniu 2 stycznia 1793 roku, w wiedeńskiej Jahn-Sall, na specjalnym koncercie zorganizowanym na rzecz żony i dzieci kompozytora.

Spoza Messa da Requiem wyłania się nam obraz człowieka pełnego najgłębszych przemyśleń nad sprawami wieczności, sensu ludzkiego życia i istoty śmierci, obraz artysty, który stojąc na progu wieczności odnajduje ukojenie w Bogu i jego niezmierzonym miłosierdziu. Może właśnie z tych powodów, pisane na łożu śmierci, w pełnej świadomości kończącego się życia, to jedyne „autobiograficzne” arcydzieło Mozarta przemawia do nas tak wymownie.

******

Ingrida Gápová - sopran

Urodziła się na Słowacji. Edukację muzyczną rozpoczęła w wieku 6 lat, grając na fortepianie. Jest absolwentką Wydziału Wokalno-Aktorskiego Akademii Muzycznej im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy. Dwukrotna stypendystka Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Jest laureatką wielu konkursów wokalnych, w tym 48. Międzynarodowego Konkursu Wokalnego im. Antonína Dvořáka w Republice Czeskiej oraz „London Handel Singing Competition”.

W repertuarze operowym artystki znajdują się m.in.: partie Paminy oraz Pierwszej Damy z Czarodziejskiego Fletu Mozarta (Opera Bałtycka w Gdańsku, Opera Nova w Bydgoszczy), Zuzanny oraz Barbariny z Wesela Figara Mozarta (Teatr Wielki Warszawa, Opera Bałtycka Gdańsk), Micaëli z Carmen Bizeta (Opera Bałtycka Gdańsk), Małgosi z Jasia i Małgosi Humperdincka (Opera Nova), Xenii z Borysa Godunowa Musorgskiego (Teatr Wielki w Warszawie), Anniny z Traviaty Verdiego (Opera Bałtycka), Hanny ze Strasznego Dworu Moniuszki (Opera Nova Bydgoszcz), Belindy z Dydony i Eneasza Purcella (Opera Nova).

W sezonie 2009/2010 na deskach Opery Narodowej w Warszawie kreowała postać She w prapremierze opery The Sudden Rain Aleksandra Nowaka z którego projektem „Spoon River” wystąpiła również na otwarciu 56 Festiwalu Warszawska Jesień w 2013 roku.Współpracuje z Hiszpańskim Ensemblom Taller Atlántico Contemporáneo (TAC). Razem z nimi wystąpiła na „53 Semana de Música Religiosa de Cuenca” oraz na „63 Festival Internacional de Música y Danza de Granada” śpiewając światową premierę cyklu „Cinco Guerreros” Sebastiána Mariné.

Współpracuje z Operą Bałtycką w Gdańsku oraz z Teatrem Wielkim w Warszawie. a z zespołem Goldberg Baroque Ensemble nagrała dla wytwórni Sarton Records światowe premiery XVIII - wiecznych Kantat Bożonarodzeniowych i Pasji - Johanna Balthasara Christiana Freislicha, związanego z Gdańskiem kompozytora. Nagranie to zostało w Polsce nominowane do nagrody „Fryderyki 2013”. W październiku 2015 zaśpiewała na europejskim tournée z Filharmonią Narodową pod dyrekcją Maestra Jacka Kaspszyka IV symfonię G. Mahlera. W marcu 2016 wystąpiła z HEBO (Helsinki Ensemble Baroque Orchestra) na tournée we Finlandii pod dyrekcją Aapo Häkkinena.

Ewa Marciniec - mezzosopran

Alt. Absolwentka dwóch wydziałów Akademii Muzycznej im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku: Wokalno-Aktorskiego w klasie prof. Zofii Janukowicz-Pobłockiej oraz Kompozycji i Teorii Muzyki (oba ukończone w 1992 roku dyplomami z wyróżnieniem).

Jako stypendystka DAAD, uzyskując także dyplom z wyróżnieniem, ukończyła studia podyplomowe w Musikhochschule und Darstellende Kunst w Stuttgarcie w klasie śpiewu solowego prof. Luisy Bosabalian.

Laureatka I Nagrody oraz dwóch Nagród Specjalnych - w tym od Krystyny Szostek-Radkowej „za najlepsze wykonanie pieśni artystycznych i za najpiękniejszy głos” w Konkursie Wykonawstwa Polskiej Pieśni Artystycznej w Warszawie (1991).

Finalistka 45th International Vocal Competition ’s-Hertogenbosch (1994) oraz ARD International Music Competition w Monachium (1996).

Wiedzę muzyczną i umiejętności wokalne doskonaliła na kursach mistrzowskich prowadzonych przez takie autorytety, jak: Carlo Bergonzi (Accademia Musicale Chigiana - Siena), Paul Esswood (Internationale Händel Akademie - Karlsruhe), Helmut Rilling (Stuttgarter Bach Akademie - Kraków), Adele Stolte (Kurs Interpretacji Muzyki J.S. Bacha - Gdańsk).

Krąg zainteresowań Ewy Marciniec obejmuje muzykę dawną ( m.in.: J.S. Bach Pasja wg św. Mateusza, G.F.Händel Mesjasz, Alcina, A. Vivaldi Griselda), poprzez romantyczną (G. Mahler Das Lied von der Erde, Kindertotenlieder, J. Brahms Rhapsodie für Alt), aż do współczesności (K. Penderecki Siedem bram Jerozolimy, Credo, Powiało na mnie morze snów - pieśni zadumy i nostalgii, E. Sikora Omnia tempus habent - prawykonanie skomponowanego na 1000-lecie Gdańska oratorium, W. Kilar Missa pro pace).

Ewa Marciniec występuje w wielu krajach europejskich oraz USA, w prestiżowych salach koncertowych: Berliner Philharmonie, Konzerthaus Berlin, Rundfunk Sinfonieorchester Saarbrucken (Niemcy), Palais des Beaux-Arts, sale filharmoniczne w Liege i Strasbourgu (Belgia), Konzerthaus Luzern, Kongresshaus Zurich, Casino Basel, Casino Bern (Szwajcaria), Teatro la Fenice di Venezia (Włochy), Studio Koncertowe S1 im. Witolda Lutosławskiego w Warszawie, NOSPR w Katowicach, a także w Danii, Holandii, Francji, Watykanie i Izraelu oraz w teatrach operowych: Teatro dell’ Opera di Roma, Teatro Comunale di Bologna, Teatro Comunale „Giuseppe Verdi” di Trieste, Teatro Nuovo Giovanni di Udine (Włochy), Oper Frankfurt, Hessisches Staatstheater Wiesbaden, Staatstheater Oldenburg (Niemcy); Landestheater Linz (Austria), Richard B. Fisher Center for the Performing Arts (USA).

W Polsce Ewa Marciniec regularnie występuje w Filharmonii Narodowej w Warszawie, w filharmoniach w Bydgoszczy, Gdańsku, Krakowie, Poznaniu, Wrocławiu i na scenach Opery Bałtyckiej w Gdańsku (partia Łariny w Eugeniuszu Onieginie, Marfy w Skrzypcach Rotszylda) oraz Teatru Wielkiego - Opery Narodowej w Warszawie (Łarina w Eugeniuszu Onieginie).

Ewa Marciniec gości na licznych festiwalach polskich i zagranicznych. Do najważniejszych można zaliczyć: Międzynarodowy Festiwal Wratislavia Cantans, Festival Europalia - Brussel, Kulturfestival Bornholm, Bard SummerScape - Annandale-on-Hudson, Musica Sacra Europea - Nürnberg, Festiwal Mozartiana w Gdańsku, Muzyka na Szczytach - Zakopane.

Współpracowała z takimi dyrygentami, jak: Marc Albrecht, Tomasz Bugaj, Frans Brüggen, Myung-Whun Chung, Danielle Gatti, Toshiyuki Kamioka, Jacek Kaspszyk, Jerzy Katlewicz, Kazimierz Kord, Tadeusz Kozłowski, Jan Krenz, Jerzy Maksymiuk, Wojciech Michniewski, Gabor Ötvös, Marek Pijarowski, Stefan Anton Reck, Jerzy Salwarowski, Jerzy Semkow, Stanisław Skrowaczewski, Tadeusz Strugała, George Tchitchinadze, Antoni Wit, Tadeusz Wojciechowski, Bartholomeus-Henri van de Velde, Andrei Yurkevich.

Na estradach koncertowych i scenach operowych wystąpiła z uznanymi na świecie artystami. Należą do nich m.in.: Susan Anthony, Susan Bullock, Andrzej Dobber, Albert Dohmen, Simon Estes, Sabine Hass, Julia Juon, Hans Joachim Ketelsen, Christiane Libor, Chris Merritt, Wiesław Ochman, Olga Pasiecznik, David Pittman-Jennings, Kenneth Riegel, Artur Ruciński, Kurt Rydl, Hans Sotin, Elżbieta Szmytka, Alan Titus, Ingrid Tobiasson, Endrik Wottrich.

„Ciemny i ciepły” głos altowy Ewy Marciniec, jak bywa on określany, usłyszeć można na nagraniach archiwalnych Polskiego Radia ( utwory kompozytorów polskich), a także na płytach CD ( G. Rossini Messa di Gloria, G.F. Händel Mesjasz w opracowaniu W.A. Mozarta, L. Janáček Msza głagolicka, G. Mahler III Symfonia, VIII Symfonia, K. Penderecki Credo, Siedem Bram Jerozolimy, Powiało na mnie morze snów - pieśni zadumy i nostalgii, R. Schumann Scenes from Goethe’s Faust, K. Szymanowski Demeter, Stabat Mater, M. Weinberg VIII Symfonia „Kwiaty Polskie”).

Ewa Marciniec prowadzi klasę śpiewu solowego, pracując na stanowisku profesora AM im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku.

Tadeusz Szlenkier - tenor

Ukończył filozofię na Uniwersytecie Warszawskim oraz studia wokalno-aktorskie na Yale University. Artysta jest laureatem pierwszej nagrody w Międzynarodowym Konkursie Wokalnym Klassik-Mania w Wiedniu.

Tadeusz Szlenkier jest wyjątkowo wszechstronnym artystą, ma bardzo bogaty repertuar, od partii w operach Mozarta, przez bel canto aż do weryzmu. Od 2010 roku jest solistą bydgoskiej Opery Nova, gdzie występuje w wiodących rolach tenorowych: jako Książę w Rigoletto i Alfredo w Traviacie G. Verdiego, jako Rodolfo w Cyganerii G. Pucciniego, Książę w Rusałce A. Dworzaka, Enzo w Giocondzie A. Ponchiellego, Jontek w Halce S. Moniuszki, Tamino w Czarodziejskim flecie W. A. Mozarta. Występuje również w operetkach: Baron cygański J. Straussa jako Barinkay i Zemsta nietoperza J. Straussa jako Alfred. Występował także w roli Gustawa w Balu maskowym G. Verdiego, Roberto w Marii Stuardzie G. Donizettiego oraz Pinkertona w Madamie Butterfly G. Pucciniego. Wykonuje także dzieła oratoryjne, m.in.: Messa da Requiem G. Verdiego, IX Symfonia L. v. Beethovena oraz Requiem W. A. Mozarta.

Latem 2008 roku, Tadeusz Szlenkier zaśpiewał partię Pasterza w Królu Rogerze K. Szymanowskiego podczas Bard Summer Festival w Annandale-on-Hudson. Było to pierwsze sceniczne wystawienie tej opery w Stanach Zjednoczonych. W 2010 roku reprezentował Polskę na koncertach organizowanych w ramach targów EXPO w Szanghaju. W roku 2012 roku wystąpił w roli tytułowej w Idomeneo W. A. Mozarta w Teatro Municipal w Limie w Peru. W 2015 roku zadebiutował na scenie Teatru Wielkiego Opery Narodowej w partii Pinkertona w Madamie Butterfly G. Pucciniego w Teatrze Wielkim Operze Narodowej. Na scenę tego teatru artysta powrócił jeszcze wielokrotnie w roli Stefana w Strasznym dworze S. Moniuszki.

Tadeusz Szlenkier współpracował z takimi dyrygentami jak: Edward Cumming, Leon Botstein, Giuseppe Grazioli, Jeremy Silver, Antoni Wit, Uwe Theimer, Eraldo Salmieri, Tadeusz Wojciechowski, Maciej Figas, Ruben Silva, Wojciech Rajski, Andrzej Knap, Jose Maria Florencio, Ricardo Castro i Claudio Crus oraz reżyserami: Lech Majewski, Marc Verzatt, Thor Steingraber, Waldemar Zawodziński, Janusz Józefowicz, Kristine Wuss, Dieter Kaegi i Andrzej Bubień.

W dorobku artysty znajdują się również nagrania, m.in.: opery L. Cherubiniego Lodoïska, pieśni O. Kolberga, a także solowa płyta Parlami d’amore z najpiękniejszymi pieśniami neapolitańskimi.

Jarosław Bręk bas-baryton

W latach 1984-1996 śpiewał w Poznańskich Słowikach prof. Stefana Stuligrosza. Ukończył Wydział Wokalny Akademii Muzycznej w Warszawie, w klasie śpiewu prof. Jerzego Artysza. Wyróżniony przez swoją uczelnię medalem Magna Cum Laude za wybitne osiągnięcia artystyczne. Jest laureatem nagród na konkursach wokalnych w Barcelonie, Vercelli i Lizbonie. Dwukrotnie nominowany do Paszportu Polityki. Odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi, odznaką Zasłużony dla Kultury Polskiej oraz Odznaką Honorową za zasługi dla Województwa Wielkopolskiego.

Współpracuje z wieloma teatrami operowymi oraz filharmoniami w Polsce i za granicą. Śpiewał na scenach i estradach Niemiec, Hiszpanii, Włoch, Holandii, Austrii, Rumunii, Wysp Kanaryjskich, Japonii, Libanu, Ukrainy, Rosji, Francji, Monaco, Szwajcarii, Belgii, Czech, Anglii i Izraela. Oklaskiwano go na scenach Paryża, Londynu, Berlina, Brukseli, Rzymu, Barcelony, Valencii, Hamburga, Zurychu, Düsseldorfu, Grazu, Jerozolimy, Brna, Sankt Petersburga, Lwowa, Tokio, Yokohamy, Hiroshimy, czy Osaki. Współpracował z ponad 110 orkiestrami i 160 chórami z całego świata, wykonał około 20 partii operowych oraz ponad 120 dzieł oratoryjnych. Są wśród nich wielkie formy, jak VIII Symfonia oraz Des Knaben Wunderhorn G. Mahlera, Requiem G. Verdiego, IX Symfonia L. van Beethovena oraz Requiem A. Dvorzaka, czy Ein Deutsches Requiem J. Brahmsa.

Występował z wybitnymi dyrygentami: Tomasz Bugaj, Kai Bumann, Agnieszka Duczmal, Edward Higginbottom, Jacek Kaspszyk, Jerzy Katlewicz, Ihor Łacanycz, Jerzy Maksymiuk, Wojciech Michniewski, Michel Plasson, Pascal Rophé, Antoni Ros-Marba, Tadeusz Strugała, Antoni Wit, Alberto Zedda. Współpracował ze znakomitymi orkiestrami, m.in. Berliner Philharmoniker, Hamburger Symphoniker, BBC Concert Orchestra, Orquesta Sinfonica del Principado de Asturias, Real Filharmonia de Galicia, Sinfonia Varsovia, Neue Düsseldorfer Hofmusik. Brał udział w prawykonaniach utworów J. Bruzdowicz, W. Kilara, K. Knittla, A. Kurylewicza, P. Łukaszewskiego, M. Ptaszyńskiej, R. Twardowskiego. Występował podczas znaczących festiwali, m. in. Easter at King’s College Cambridge, Wratislavia Cantans, Warszawska Jesień, Al Bustan Festival w Bejrucie, Wielkanocny Festiwal L. van Beethovena. Występował z wybitnymi śpiewakami (m.in. Ewa Podleś, Krystyna Szostek-Radkowa, Ryszard Karczykowski, Izabela Kłosińska, Rockwell Blake, Charles Daniels).

Ważnym nurtem jego działalności są recitale pieśni, które wykonywał m. in. w Gran Teatre del Liceu w Barcelonie, Studio Koncertowym im. W. Lutosławskiego w Warszawie, Zamku Królewskim w Warszawie, Sali Chełmońskiego w krakowskich Sukiennicach. Występował w prestiżowych salach (Palau de la Musica de Valencia, Tokyo Bunka Kaikan, Kyoto Concert Hall, Muzeul National George Enescu w Bukareszcie, Tonhalle w Zurichu), śpiewał w Monte Carlo przed księciem Albertem u boku Teresy Żylis-Gara, zaś w paryskiej katedrze Notre-Dame wystąpił w koncercie inaugurującym Rok Polski we Francji. W 2013 roku wystąpił w Filharmonii Berlińskiej wykonując Pasję wg św. Łukasza K. Pendereckiego pod dyr. Antoniego Wita.

Dokonał wielu nagrań archiwalnych, a także nagrał około 30 płyt CD, wielokrotnie nagradzanych Fryderykami oraz nagrodą Złotego Orfeusza. Wydane przez NAXOS nagranie Stabat Mater K. Szymanowskiego w 2009 roku otrzymało nominację do nagrody Grammy.

Jarosław Bręk prowadzi klasę śpiewu w Akademii Muzycznej w Poznaniu, jego studenci i absolwenci są laureatami wielu konkursów wokalnych. Jest Dyrektorem Artystycznym Festiwalu Letnie Spotkania Kameralne w Drezdenku.

******

2 kwietnia 2017 r. (niedziela) godz. 20. 00 Bazylika katedralna św. Jakuba w Olsztynie - wstęp wolny

Wolfgang Amadeus Mozart - Messa da Requiem d-moll KV 626

Piotr Sułkowski - dyrygent
Ingrida Gápová - sopran
Ewa Marciniec - mezzosopran
Tadeusz Szlenkier - tenor
Jarosław Bręk - bas
Chór Cantores Varmienses przy Filharmonii Warmińsko-Mazurskiej
(przygotowanie chóru - Benedykt Błoński)
Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Warmińsko-Mazurskiej

Messa da Requiem d-moll, KV 626

I. Introitus
Requiem

II. Kyrie

III. Sequentia
Dies irae
Tuba mirum
Rex tremendae
Recordare
Confutatis
Lacrymosa

IV. Offertorium
Domine Jesu
Hostias

V. Sanctus

VI. Benedictus

VII. Agnus Dei

VIII. Communio
Lux aeternam