- Konferencja jest fragmentem naukowego traktowania obchodów rocznicowych II pokoju toruńskiego, zwycięstwa Polski w wojnie trzynastoletniej i odzyskania, w wyniku pokonania Zakonu Krzyżackiego, terytoriów Pomorza Gdańskiego i przyległych fragmentów terytorium pruskiego - powiedział nam prof. Tadeusz Trajdos z Instytutu Historii PAN w Warszawie. - Ta konferencja ma na celu pokazanie pewnych niuansów w zakresie pamięci historycznej w źródłach kościelnych, fundacji kościelnych, życia religijnego i zagadnień gospodarczych. Inne konferencje naukowe odbyte w tym roku na ten temat, podkreślają jego aspekt polityczny i wojenny, ale jedno jest pewne - nie wolno lekceważyć tej rocznicy, bo przypomina nam ona o skutecznym, aczkolwiek tylko na lat trzysta kilkadziesiąt, powrocie Polski nad Bałtyk. A to było decydujące dla egzystencji politycznej i gospodarczej państwa polskiego.

Zdaniem prof. Trajdosa, wiedza zawarta w referatach przedstawionych podczas dzisiejszej konferencji potrzebna jest nie tylko wyspecjalizowanym w temacie historykom.

- Ta wiedza powinna powinna dotrzeć przede wszystkim „pod strzechy” - powiedział profesor. - Powinna być dostępna, zrozumiana i doceniana przez odbiorców wszelkich treści historycznych, czyli przez każdego świadomego Polaka, bo to są nasze korzenie. Mało tego! To były i są podstawowe racje istnienia państwa polskiego: nie dać się odepchnąć od Bałtyku!

Wśród uczestników konferencji był m.in. dr Piotr A. Nowakowski - kierownik działu archeologiczno-historycznego Muzeum Bitwy Pod Grunwaldem w Stębarku, jeden z organizatorów tego naukowego spotkania.

- Dzisiaj naszym celem jest ukazanie problematyki grunwaldzkiej i okołogrunwaldzkiej w jak najszerszym kontekście - kontekście całej epoki panowania Jagiellonów - powiedział dr Nowakowski. - Chcemy mówić nie tylko o stosunkach w Polsce, czy o relacjach polsko-litewskich, ale ogólnoeuropejskich, o całym spektrum aspektów, które wiążą się z Grunwaldem, a nie zawsze są tak oczywiste, jak by się wydawało.

Przeciętnemu mieszkańcowi Warmii i Mazur Grunwald kojarzy się z inscenizacją bitwy z 1410 roku, w przygotowaniu której aktywnie uczestniczą pracownicy tamtejszego muzeum. Co bardziej aktywni wiedzę o średniowiecznej historii tych terenów czerpią też z innych wydarzeń „ludycznych” organizowanych przez Muzeum Bitwy pod Grunwaldem, jak chociażby „Rejza na Grunwald”, „;Majówka z łukiem i koniem” czy „Jesień średniowiecza”. Niewielu jednak wie, że to co stanowi clou pracy grunwaldzkich muzealników, to praca naukowa, której wyniki prezentowane są m.in. podczas organizowanych od 2014 roku konferencji mediewistycznych (mediewistyka - dyscyplina historyczna zajmująca się różnymi zagadnieniami epoki średniowiecza - red.) czy w reaktywowanym rok temu periodyku „Nowe Studia Grunwaldzkie”.

- Grunwald to nie tylko inscenizacja bitwy, nie tylko działalność dydaktyczna, ale to też praca naukowa, o efektach której mówimy m.in. podczas konferencji mediewistycznych - potwierdza dr Nowakowski. - Te konferencje spełniają ważną rolę w poznawaniu naszej średniowiecznej historii, bowiem skupiają specjalistów, którzy na co dzień zajmują się nie tylko bitwą grunwaldzką, ale historią średniowiecznej Polski, państwa Zakonu Krzyżackiego i Europy. Wiedza, którą tutaj otrzymujemy jest nie do przecenienia. To są informacje, do których ciężko dotrzeć, zaczerpnięte z bardzo istotnych i trudno dostępnych źródeł. To, że mamy zaszczyt i przyjemność ich wysłuchać, to wielki pożytek dla wszystkich, którzy uczestniczą w konferencjach.

A dzisiaj podczas konferencji z referatami wystąpili:

» dr hab. Krzysztof Bracha, prof. Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach przedstawił referat pt. „Grunwald i pamięć o wojnie 13-letniej w późnym średniowieczu”

» prof. Tadeusz Trajdos, Instytut Historii PAN w Warszawie - referat pt. „Fundacje karmelitańskie w Prusach krzyżackich w XV w. w świetle kroniki zakonnej Aleksandra Koślińskiego”,

» dr hab. Jan Gancewski, prof. Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego - referat pt. „Sytuacja ośrodków gospodarczych w państwie zakonu krzyżackiego po zawarciu II pokoju toruńskiego”,

» dr hab. Janusz Hochleitner, prof. Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego - referat pt. „Wybrane zagadnienia z życia społeczno-religijnego pruskiego mieszczaństwa po II pokoju toruńskim (do poł. XVI w.)”.

Jak zapewnił dr Andrzej Nowakowski, wszystkie wygłoszone dzisiaj referaty zostaną opublikowane w trzecim tomie Nowych Studiów Grunwaldzkich. Niestety, periodyk ukaże się dopiero pod koniec następnego roku.