Spotkanie służyć będzie propagowaniu wśród użytkowników ogrodów wiedzy o zagrożeniach związanych z gatunkami obcymi.
W pierwszej części spotkania Lech Pietrzak przeprowadzi wykład wprowadzający pt. „Gatunki obce”, prezentujący zagadnienia ogólne związane z obcymi gatunkami w kontekście ewolucji, bioróżnorodności i mechanizmów oddziaływania na ekosystemy, oraz przykładami gatunków inwazyjnych na świecie. W kolejnej części, dr Joanna Duriasz przedstawi zagadnienia związane z roślinami obcego pochodzenia w ogrodach na naszym terenie, opowie o związanych z nimi zagrożeniach oraz sposobach ich ograniczania.
Szerzej o temacie:
Rozprzestrzenianie się gatunków obcych, w tym gatunków inwazyjnych, stanowi obecnie jedno z największych zagrożeń dla różnorodności biologicznej Ziemi. Zjawisku temu z jednej strony sprzyjają zaburzenia antropogeniczne dotykające w mniejszym lub większym stopniu praktycznie wszystkich typów środowisk, z drugiej strony prowadzone przez człowieka introdukcje gatunków (świadome i nieświadome), na niespotykaną wcześniej skalę. Wskazane zagrożenia dotyczą także Polski. Poprawiająca się sytuacja gospodarcza, intensywność ruchu towarów, wzrastająca mobilność i zasobność Polaków sprzyja pojawianiu się coraz większej liczby gatunków obcych dla naszego regionu geograficznego. Jednocześnie większość siedlisk naszego kraju jest siedliskami przekształconymi antropogenicznie i poddawana jest permanentnym zaburzeniom, co sprzyja udanym introdukcjom obcych gatunków. Niejednokrotnie może to doprowadzić do gradacji i gwałtownego rozprzestrzenienia się przybyszów, co grozi poważnymi przekształceniami, a w skrajnych przypadkach nawet całkowitym zniszczeniem rodzimych siedlisk i gatunków.
Niestety jedno z największych wyznań współczesnej ochrony przyrody, jakim jest przeciwdziałanie rozprzestrzenianiu obcych gatunków, jest problemem bardzo słabo rozpoznawalnym poza gronem specjalistów. Choć inwazje obcych gatunków niejednokrotnie niosą ze sobą poważne konsekwencje ekonomiczne i społeczne, w szerszym odbiorze społecznym problem postrzegany jest raczej jako ciekawostka niż realne zagrożenie. Sytuację tę zmieniła w ostatnich latach kampania informacyjna i zagrożenie związane z barszczami kaukaskimi, wciąż jednak przyczyny, skala problemu, a przede wszystkim sposoby przeciwdziałania znane są tylko w niewielkim stopniu. Przeciwdziałanie zagrożeniom związanym z introdukcjami obcych gatunków nie jest proste. Pojawiają się odpowiednie rozwiązania prawne, jak choćby odpowiednie zapisy Ustawy o Ochronie Przyrody czy rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie listy roślin i zwierząt gatunków obcych, które w przypadku uwolnienia do środowiska przyrodniczego mogą zagrozić gatunkom rodzimym lub siedliskom przyrodniczym. Bez wątpienia jednak skuteczna walka z napływem gatunków obcych nie jest możliwa bez intensywnych akcji edukacyjnych, zwłaszcza że na skalę problemów w dużym stopniu wpływają codzienne zachowania przeciętnych Polaków sprowadzających i hodujących egzotyczne gatunki. Konieczność działań edukacyjnych podkreślana jest praktycznie w każdym opracowaniu dotyczącym gatunków obcych i inwazyjnych. W tym kontekście, ważną grupą społeczną, którą należy objąć działaniami edukacyjnymi są właściciele ogrodów. Szacuje się, że ogrodnictwo odpowiada nawet za 80% introdukcji obcych gatunków na świecie. Sposób postępowania z roślinami uprawianymi w ogrodach przydomowych i ogródkach działkowych bez wątpienia ma znaczny wpływ na stopień neofityzacji siedlisk w naszym kraju.
Tematyka wykładów dobrana została w taki sposób, by w trakcie wykładu wprowadzającego pt. „Gatunki obce” uczestnicy zaznajomieni zostali ogólnie z zagadnieniem obcych gatunków w kontekście ewolucji, bioróżnorodności i mechanizmów oddziaływania na ekosystemy, oraz przykładami gatunków inwazyjnych na świecie. W kolejnym wykładzie, pt. „Obce gatunki roślin w ogrodach Olsztyna”, przedstawione zostaną zagadnienia związane z roślinami obcego pochodzenia w ogrodach na naszym terenie, związanymi z nimi zagrożeniami oraz sposobami ich ograniczania. Wykłady przeprowadzone zostaną przez specjalistów o stopniu naukowym doktora.
Zapraszamy!
2016-04-13 15:31, d.