Olsztyn24 - Gazeta On-Line
Portal Informacyjny Olsztyna i Powiatu Olsztyńskiego

O widowisku wystawionym w Reszlu w niedzielę (21.08), równo 200 lat po egzekucji, głośno jest w Polsce już od kilkunastu dni. Reklamę - raczej niezamierzoną - zrobiła mu minister Elżbieta Radziszewska, która apelując o odwołanie spektaklu zwróciła uwagę na „związek tzw. palenia czarownic w średniowieczu z uprzedzeniami i dyskryminacją kobiet”.

Średniowieczne stosy, efekt ciemnoty i fanatyzmu, były przejawem nie tyle dyskryminacji kobiet, co raczej dyskryminacji ludzi. Ludzi wierzących i myślących inaczej. Fakt - mężczyzn o czary obwiniano rzadko.

Kim były czarownice? Były to kobiety w jakiś sposób wyrastające ponad przeciętność. Bardziej niepokorne, więcej wiedzące, lepiej znające i rozumiejące tajemnice przyrody. A czasem po prostu ładniejsze, bo oskarżenie o czary nierzadko bywało efektem zwykłej zawiści.

To niewiarygodne, ale karę śmierci za czary zniesiono w Polsce w 1776 roku - u schyłku Oświecenia! Jeszcze bardziej niewiarygodne jest to, że ostatni stos w Europie zapłonął 35 lat później, właśnie w Reszlu. - Tłumy widzów, jakie mimo późnej pory zgromadziło to widowisko dowodzą, że nie wystarczają nam już festyny. Oczekujemy wydarzeń niekonwencjonalnych, niszowych, niosących jakieś przesłanie - mówi wicemarszałek województwa Urszula Pasławska. - Takim wydarzeniem była nocna inscenizacja w Reszlu.

Jeśliby jednak proces i wyrok sprzed 200 lat uznać za przejaw dyskryminacji kobiet, to trzeba powiedzieć, że Barbara Zdunk, kobieta, zwyciężyła. Po latach jej nazwisko pamiętamy. Nazwiska sędziów i kata zginęły gdzieś w mrokach historii.

I jeszcze ciekawostka - ostatni wyrok za czary zapadł w Europie w... 1946 r. Sprawa dotyczyła Helen Duncan, będącej wówczas znanym medium spirytystycznym. Prawdziwą przyczyną jej ukarania było - zdaniem historyków - przekazywanie przez nią informacji objętych tajemnicą państwową. Nie mogąc jednak udowodnić jej ani nielegalnego pozyskiwania tajnych informacji, ani oszustwa, przywołano Witchcraft Act - czyli Ustawę o czarach z 1735 r. i na jej podstawie skazano ją na 9 miesięcy więzienia. A czary jako takie przestały być w Wielkiej Brytanii przestępstwem dopiero w 1951 r.