Olsztyn24 - Gazeta On-Line
Portal Informacyjny Olsztyna i Powiatu Olsztyńskiego

W piątek (24.05) o godz. 19.00 Filharmonia Warmińsko-Mazurska w Olsztynie zaprasza na na kolejny koncert z cyklu: 2013 Rok Lutosławskiego - Podróże z muzyką: Witold Lutosławski.

Pierwszą kompozycją wieczoru w wykonaniu Orkiestry Smyczkowej Filharmonii Warmińsko-Mazurskiej pod dyrekcją Piotra Sułkowskiego będzie Witolda Lutosławskiego - Muzyka żałobna. Utwór jest tym dziełem, które sam kompozytor uważał za ważne, a nawet przełomowe na swojej drodze twórczej. Wcześniej, przed wojną i w latach zaraz powojennych, młody twórca nawiązywał do idei neoklasycznych. Przykładem Wariacje symfoniczne (1938) czy I Symfonia (1947). Sięgał także, podobnie jak wielu innych kompozytorów tamtych lat, do folkloru, co widzimy w Małej suicie (1950) czy w Koncercie na orkiestrę (1954). Po roku 1957 podjął próby adaptacji do swoich celów technik serialnych, traktowanych jednak we własny, indywidualny sposób. I oto prezentowany na festiwalu Warszawska Jesień 1958 utwór, poświęcony pamięci kompozytora węgierskiego Béli Bartóka, uznano za największe wydarzenie tego festiwalu: jest odkryciem, olśnieniem, wstrząsem. Już dzisiaj można go umieścić w rzędzie nielicznych szczytów całej muzyki współczesnej - pisał Bohdan Pociej w „Ruchu Muzycznym”.

Entuzjastycznie przyjęto Muzykę żałobną za granicą. Słuchaczom w USA prezentował ją sam Leopold Stokowski, a w 1959 roku kompozycja Lutosławskiego, wraz z Trzema esejami Tadeusza Bairda, została nagrodzona w Paryżu na Międzynarodowej Trybunie Kompozytorów UNESCO.

Takie były początki sławy twórcy, który już wkrótce miał stać się jednym z trzech największych kompozytorów polskich, obok Fryderyka Chopina i Karola Szymanowskiego. A zarazem rozpoczynał się pamiętny okres rozkwitu głośnej w świecie „polskiej szkoły kompozytorskiej”. Drugim utworem piątkowego wieczoru będzie Carla Orffa - Kantata sceniczna Carmina Burana, która zostanie wykonana również w podczas koncertu w dniu 25 maja o godz. 18.00

Wykonawcami kompozycji Carla Orffa - Kantaty scenicznej „Carmina Burana” będą:

» Piotr Sułkowski - dyrygent
» Katarzyna Dondalska – sopran
» Piotr Kusiewicz - tenor
» Radosław Rzepecki - baryton
» Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Warmińsko-Mazurskiej

oraz chóry:

» Akademicki Chór „Bel Canto” Wyższej Szkoły Informatyki i Ekonomii TWP w Olsztynie (przygotowanie chóru, dyrygent Jan Połowianiuk)
» Chór „Ars Vocale” Instytutu Muzyki Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie (przygotowanie chóru, dyrygent Katarzyna Bojaruniec)
» Chór przy Filharmonii Warmińsko-Mazurskiej (przygotowanie chóru, dyrygent Benedykt Błoński)
» Olsztyński Chór „Collegium Baccalarum” SSK „Pojezierze” (przygotowanie chóru, dyrygent Agata Wilińska)
» Olsztyński Chór Kameralny „Collegium Musicum” przy Miejskim Ośrodku Kultury (przygotowanie chóru, dyrygent Janusz Wiliński)
» Carl Orff – Kantata sceniczna Carmina Burana
» Fortuna Imperatrix Mundi (Fortuna Władczyni Świata)

I. Primo vere (Wiosna)
II. In taberna (W gospodzie)
III. Cour d’amours (Gry miłosne)
Fortuna Imperatrix Mundi

Kantata sceniczna Carmina Burana Carla Orffa (1895-1982), jest charakterystycznym produktem fantazji niemieckiego kompozytora, którego najbardziej znane i popularne dzieła (wymieńmy tu np. dwie jednoaktowe opery: Księżyc i Mądrą) powstały w dwuznacznych dla sztuki latach hitleryzmu.

W czasach, gdy jakakolwiek nowatorska twórczość była praktycznie niemożliwa, niejeden artysta wolał wycofać się w przeszłość, w bezpieczny obszar stylizacji.

Orff znalazł inspirację w rękopiśmiennym zbiorze łacińskiej i niemieckiej poezji średniowiecznej, zachowanym w opactwie Benediktbeuren w Bawarii. Niektóre z tych pieśni powstały w XII stuleciu, niektóre są być może jeszcze starsze. W roku 1847 wydawca J.A. Schmeller nadał zbiorowi wspólny łaciński tytuł „Carmina Burana”, czyli „pieśni z (Benedikt) beuren”. Są tam pieśni religijne, są też i świeckie: miłosne, satyryczne, pijackie. Właśnie z tych ostatnich, często rubasznych strof, ułożył Orff swoją kantatę sceniczną, opatrzoną podtytułem „Cantiones profanae...” - „Świeckie pieśni na głosy solowe i chór z towarzyszeniem instrumentów i magicznych obrazów”.

Całość składa się z trzech części, a poprzedza i kończy kantatę inwokacja do kapryśnej bogini losu - Fortuny, która rządzi światem.

Część pierwsza to obrazy budzącej się wiosny, przyrody, a wraz z nią - budzącej się tęsknoty za miłością. Część druga - to żakowskie zabawy i śpiewy w tawernie. Część trzecia - opiewa miłość, od czułej i nieśmiałej, po silnie zabarwioną erotyzmem. Średniowiecze żaków, wagantów i wagabundów...

A muzyka? Otóż niby - średniowieczna stylizacja tej muzyki to całkowicie własny wymysł Orffa. Postąpił według takiej recepty: wziął szczyptę melodii stylizowanych na chorał gregoriański, szczyptę prymitywnych, niby-archaicznych, szorstkich brzmień fauxbourdonowych, szczyptę orientalnych melizmatów, zanurzył wszystko w gęstym sosie najprostszej harmoniki dur- -moll i poddał tę miksturę - jak wytrawny barman potrząsający shakerem - działaniu długiej, motorycznej, transowej pulsacji perkusji.

Że taki koktajl potrafi działać piorunująco, wie publiczność, która niezmiennie oklaskuje Carmina Burana, od premiery we Frankfurcie nad Menem w 1937 roku - po dziś dzień.

Fascynować może dziki, żywiołowy neo - prymitywizm tej muzyki, jednostajne powtórzenia rytmiczne, z których bije ogromna energia, prosta zwrotkowość tekstu. Czasem z owych powtórzeń wynika czarny humor, jak w efektownym obrazie pijatyki w tawernie, gdzie pieczony łabędź śpiewa żałosną arię pośmiertną, zaś z niekończącej się, rytmicznej wyliczanki, dowiadujemy się, że cały świat tylko pije i pije: Bibit hera, bibit herus, bibit miles, bibit clerus, czyli: pije pan i pije pani, pije żołnierz, pije kleryk, pije matka, pije córka, pije lokaj z pokojówką, pije stary, pije młody... i tak dalej, i tak alej.

W specyficznym klimacie Trzeciej Rzeszy początkowo uznano kantatę Orffa za podejrzaną, kto wie, czy nie należącą nawet do wyklętego gatunku „sztuki zdegenerowanej”... Ostatecznie jednak entuzjazm publiczności przeważył. A jakieś tam alibi zapewnił tej kompozycji dominujący w niej - jak ostatecznie uznano - „zdrowy, ludowy duch kultury aryjskiej”, korespondujący z państwową ideologią.

******

Koncerty w sali koncertowej Filharmonii Warmińsko-Mazurskiej w dniach:

24 maja (piątek) 2013 r. godz. 19.00

W programie:

» Witold Lutosławski – Muzyka żałobna
» Carl Orff – Carmina Burana

25 maja (sobota) 2013 r. godz. 18.00

W programie:

» Carrl Orff – Carmina Burana

******

Katarzyna Dondalska - sopran

Urodzona w Bydgoszczy sopranistka koloraturowa młodej generacji. Rozpoczęła studia wokalne w Akademii Muzycznej w Gdańsku pod kierunkiem Haliny Mickiewiczówny. Po roku nauki w gdańskiej uczelni kontynuowała naukę w Wyższej Szkole Muzycznej w Würzburgu (Niemcy) pod kierunkiem Grigorija Żyslina (skrzypce) i Jutty Bucelis-Dehn (śpiew) i uzyskała dyplom w obu specjalnościach z wyróżnieniem.

Doskonaliła swoje umiejętności na kursach mistrzowskich u takich renomowanych artystów jak Sylvia Geszty. Odnosiła sukcesy – jako finalistka i laureatka – na międzynarodowych konkursach wokalnych, jak np. Cardiff Singer of the World Festival, Międzynarodowy Konkurs im. Francesco Vinasa w Barcelonie, Konkurs Śpiewu Koloraturowego im. Sylvii Geszty, Międzynarodowy Konkurs Muzyczny Telewizji ARD, czy też Międzynarodowy Konkurs Śpiewaczy w s’Hertogenbosch. W latach 1998- 2000 występowała na scenie Stadttheater Heidelberg.

W roku 2011 otrzymała tytuł doktora sztuk muzycznych w dziedzinie wokalistyki w Akademii Muzycznej w Gdańsku. Współpracuje z wieloma orkiestrami i scenami. W Niemczech są to: Nürnberger Symphoniker, Sinfonieorchester Baden-Baden, Radio-Symphonie- Orchester des SWR Kaiserslautern, Rheinpfalz-Philharmonie Ludwigshafen, Orchester des Staatstheaters Dortmund, Berliner Sinfonie-Orchester, RSO Berlin, Filmorchester Babelsberg, Konzerthaus Berlin, Alte Oper Frankfurt, Rheingoldhalle Mainz, Tonhalle Düsseldorf, Fruchthalle Kaiserslautern, Schauspielhaus Berlin, Carl-Orff-Saal Gasteig w Monachium, Württembergische Philharmonie Reutlingen, Thüringische Philharmonie Gotha/ Suhl, Friedrichstadtpalast Berlin, Schloss Benrath Düsseldorf, Staatstheater Dortmund, Kölner Philharmonie, NDR Rundfunksinfonieorchester Hanower, WDR Rundfunkorchester Kolonia. W Europie: Orchestre Philharmonique du Luxembourg, orkiestra Welsh National Opera w Cardiff, BBC Orchestra London, Bruckner- -Symphonieorchester Linz, Haydn-Symphonieorchester Bolzano-Trento, Palais de Concerts Strasbourg, Königin-Elisabeth-Saal Antwerpen, Limburg Symphonie OrkestMaastricht, Konserthus Oslo, Konserthus Stockholm, DR Koncerthuset Kopenhaga.

W USA i w Kanadzie: Chicago Symphony Orchestra II, Orchestra Hall Symphony Center (Chicago), Orchestra Hall Minneapolis, San Diego Symphony Orchestra, Copley Symphony Hall w San Diego, Walt Disney Concert Hall w Los Angeles, John F. Kennedy Center for the Performing Arts w Waszyngtonie, Baltimore Symphony Orchestra w Joseph Meyerhoff Symphony Hall w Baltimore, Blumenthal Performing Arts Center w Charlotte, Paramount Theater w Seattle, Orpheum Theater w Vancouver, Royal Theater w Victoria, John Bassett Theater w Toronto, Salle Wilfrid- -Pelletier w Montrealu, National Arts Centre w Ottawie, Winspear Centre w Edmonton, w Jack Singer Concert Hall w Calgary, Avery Fisher Hall w Lincoln Center w Nowym Jorku.

Artystka ma w repertuarze szereg znaczących ról operowych. Śpiewała m.in.: Królową Nocy z Czarodziejskiego fletu Mozarta w Grand Opera w Houston, w Stadttheater Linz, w teatrach w Detmold, Mainz, Darmstadt, Karlsruhe, w Heidelbergu, na Eutiner Festspiele, w RAI Theater Amsterdam, w Welsh National Opera (Cardiff, Walia) i w KNO w Seulu; Zerbinettę w Ariadnie na Naxos Straussa – w Welsh National Opera w Cardiff oraz w Augsburgu i w Heidelbergu; Najadę w Ariadnie na Naxos Straussa i Konstancję w Uprowadzeniu z Seraju Mozarta - w Mannheim, Heidelbergu i w Teatro Colon w Buenos Aires; Nanettę w Falstaffie Verdiego, Blondę w Uprowadzeniu z Seraju Mozarta oraz Słowika w Ptakach Braunfelsa - w Teatro Lirico di Cagliari; Ogień, Księżniczkę i Słowika w operze Dziecko i czary Ravela - w Concertgebouw w Amsterdamie, z Radio Filharmonisch Orkest Hilversum i z Cappella Amsterdam.

Śpiewała również podczas takich wydarzeń jak uroczysta ceremonia otwarcia Münich Airport Center czy Classic Open Air na placu Gendarmenmarkt w Berlinie. Brała udział w programach telewizyjnych: u Güntera Wewela w programie „Kein schöner Land”, w produkcji „Weihnacht in Deutschland” stacji BR, w programie „Lesley Garrett Series” telewizji BBC Wales oraz w TV włoskiej RAI.

Występowała z takimi śpiewakami, jak Edita Gruberowa, Anna Tomowa-Sintow, Francisco Araiza, Hanno Müller-Brachmann, Tom Allen, Markus Werba; z dyrygentami, jak: Peter Falk, Guido Johannes Rumstadt, Theodor Guschlbauer, Peter Guth, Klaus Arp, Philip Ellis, Richard Armstrong, Ira Levin, Dennis Russell Davies, Carlo Rizzi, Roberto Abbado, Hans Graf, Howard Griffiths, Marko Letonja, Gabriele Ferro, Michaił Jurowski.

Wśród muzyków, kompozytorów, reżyserów, z którymi dotychczas współpracowała, są m.in. Pete York, Elmar Gunsch, Günter Wewel, Gunter Emmerlich, Brigitte Mira, Ingrid Surgenor, Ingrid Kreuder, Barbara Bonney, Stefan Johannes Walter, Daniele Abbado.

Piotr Kusiewicz - tenor

Jest śpiewakiem uniwersalnym, znanym w kraju i za granicą zarówno ze swoich kreacji koncertowych, jak i operowych. Studia ukończył w Akademii Muzycznej w Gdańsku, uzyskując dyplom w klasie fortepianu profesora Zbigniewa Śliwińskiego oraz dyplom z wyróżnieniem w klasie śpiewu profesora Jerzego Szymańskiego. W 1978 roku otrzymał I Nagrodę i dwa wyróżnienia na XIII Międzynarodowym Konkursie Wokalnym im. Antonina Dworzaka w Karlovych Varach.

Artysta do chwili obecnej śpiewał m.in. we wszystkich filharmoniach w kraju, w Teatrach Wielkich w Warszawie i Łodzi, operach: Krakowskiej, Wrocławskiej, Bałtyckiej, Alte- -Oper we Frankfurcie nad Menem, w Théâtre des Champs-Élysées, w filharmoniach: Berlińskiej, Monachijskiej, Kolońskiej, w Palais des Beaux Arts w Brukseli, Royal Festival Hall w Londynie, w Carnegie Hall w Nowym Jorku, Gewandhaus w Lipsku, Musikverein w Wiedniu, w Montrealu, Mediolanie, Sztokholmie, Moskwie oraz w Jerozolimie, Seulu, Tokio i na Gwadelupie.

W swoim repertuarze posiada 140 dzieł oratoryjnych, opery Händla, Monteverdiego, Mozarta, Rossiniego, Rimskiego-Korsakowa, jak również cykle pieśni. Jest cenionym interpretatorem muzyki współczesnej, wykonuje m.in. dzieła Krzysztofa Pendereckiego, Witolda Lutosławskiego, Wojciecha Kilara, Krzysztofa Baculewskiego, Bernadetty Matuszczak, Zbigniewa Preisnera. Kompozytorzy często powierzają mu prawykonania swoich utworów - śpiewał je m.in. na Warszawskiej Jesieni.

Artysta jest pierwszym i jak dotąd jedynym polskim wykonawcą Paroles tissees Witolda Lutosławskiego, które nagrał z NOSPR pod dyrekcją Antoniego Wita dla firmy fonograficznej Naxos. Płyta została nagrodzona w kategorii „Best Buy” miesięcznika „Grammophone”. Dla tej samej firmy dokonał nagrania Jutrzni Krzysztofa Pendereckiego z Orkiestrą Symfoniczną Filharmonii Narodowej oraz Antonim Witem. Płyta została nominowana do prestiżowej nagrody „Grammy Awards 2010”.

Jako pianista wielokrotnie występował ze znakomitymi polskimi śpiewakami (Urszula Mitręga, Jadwiga Rappè, Jerzy Mechliński Jednym z najważniejszych wydarzeń w życiu artystycznym Piotra Kusiewicza był udział w wykonaniu opery Król Roger Szymanowskiego pod dyrekcją Charlesa Dutoit w Paryżu, Montrealu, w nowojorskiej Carnegie Hall a także w Tokio w latach 1996-2002.

W swojej dyskografii posiada 40 płyt CD dla firm fonograficznych - m.in.: Koch, Erato, Naxos, Aperto, Polskie Nagrania, Accord, Dux, CD Accord oraz nagrania DVD (Orff – Carmina Burana, Kilar - Missa Pro Pace, Hanna Banaszak - Koncert jakiego nie było, Mozart - Requiem).

Jest profesorem śpiewu i kierownikiem Katedry Wokalistyki Akademii Muzycznej w Gdańsku, profesorem śpiewu solowego w Akademii Muzycznej w Krakowie. W marcu 2008 r. otrzymał Krzyż „Pro Ecclesia et Pontifice” - najwyższe odznaczenie dla osób świeckich, które przyznane zostało przez papieża Benedykta XVI. W maju 2011 r. został odznaczony przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego medalem dla zasłużonych twórców kultury „Gloria Artis”.

Jarosław Rzepecki - baryton

Urodzony w 1982 r. w Sosnowcu. Naukę śpiewu solowego rozpoczął w 2001 r. w Państwowej Szkole Muzycznej II st. im. Mieczysława Karłowicza w Katowicach w klasie Piotra Rachockiego. Po roku naukę kontynuował w klasie Bogdana Makala w Państwowej Szkole Muzycznej II st. im. Ryszarda Bukowskiego we Wrocławiu oraz w Akademii Muzycznej im Karola Lipińskiego we Wrocławiu (2002-2010).

Doskonalił swoje umiejętności uczestnicząc w kursach mistrzowskich i warsztatach wokalnych prowadzonych m.in. przez Marka Rzepkę, Helenę Łazarską, Rudolfa Piernay’a, Claudio Desderiego, Teresę Żylis-Gara, Stefanię Kałużankę, Zdzisława Krzywickiego, Elizabeth Wilke, Irene Argustiene, Walerego Buymistra
i Paula Esswooda.

Konkursy i nagrody:

Jest laureatem i finalistą wielu krajowych i zagranicznych konkursów wokalnych. Jego sukcesy to m.in.: I nagroda w Ogólnopolskim Przesłuchaniu Uczniów Klas Śpiewu Solowego Szkół Muzycznych II st. (Olsztyn, 2004), II nagroda w VIII Ogólnopolskim Konkursie Wokalnym im. F. Platówny (Wrocław, 2004), I nagroda w Międzynarodowym konkursie „XXI Century Art” (Ukraina - Kijów, 2004), specjalne wyróżnienie im. Rossiniego na międzynarodowym konkursie „IBLA Grand Prize 2004” (Włochy - Sycylia - Ragusa, 2004), wyróżnienie w Konkursie Wykonawstwa Pieśni Kurpińskiego, Karłowicza i Koczalskiego (Warszawa, 2009), III nagroda w 44. Ogólnopolskim Konkursie Młodych Muzyków im. Karola Kurpińskiego (V Konkurs Pieśni i Arii - Włoszakowice, 2011), I nagroda w Ogólnopolskim Konkursie Wokalnym im. I. J. Paderewskiego (Bydgoszcz, 2012), II nagroda w XIV Międzynarodowym Konkursie Wokalnym im. Imricha Godina Iuventus Canti 2012 (Słowacja - Vrable, 2012).

Jako student dwukrotnie był stypendystą Ministra Kultury i Sztuki. W profesjonalnym przedstawieniu zadebiutował w Świdnicy w 2008 r., wykonując partię Antoniego w operze Mozarta Wesele Figara pod batutą Jana Tomasza Adamusa, w reżyserii Jana Peszka. Jako solista brał udział w wielu koncertach w kraju i za granicą.

Ostatnie osiągnięcia:

- Wykonanie partii Fiorella w operze Cyrulik Sewilski Rossiniego oraz partii Muff’a w operze Sprzedana narzeczona Smetany podczas 32. Festiwalu Operowego w Bad Hersfeld (Niemcy).
- I nagroda w Ogólnopolskim Konkursie Wokalnym im. I.J. Paderewskiego (Bydgoszcz, 2012)
- II nagroda w XIV Międzynarodowym Konkursie Wokalnym im. Imricha Godina Iuventus Canti 2012 (Słowacja - Vrable, 2012).

Dyrygenci, z którymi m.in. współpracował: Andrew Parrott, Claudio Desderi, Ernst Kovacic, Jerzy Salwarowski, Georg Christoph Sandmann, Siegfried Heinrich, Jan Tomasz Adamus, Jerzy Swoboda.