Olsztyn24 - Gazeta On-Line
Portal Informacyjny Olsztyna i Powiatu Olsztyńskiego

Mazury skrywają w sobie wiele tajemnic. Między jeziorami, w gęstych lasach, w miejscach, gdzie ciszę przerywa tylko śpiew ptaków i szelest drzew, kryje się jedno z najbardziej fascynujących miejsc II wojny światowej – Mamerki. To tu, z dala od miast, w sercu mazurskiej głuszy, ulokowało się najwyższe dowództwo Wehrmachtu kierujące frontem wschodnim.

Kiedy spaceruje się po betonowych korytarzach dawnych bunkrów, trudno nie odnieść wrażenia, że czas zatrzymał się tu na zawsze. W Mamerkach historia oddycha przez ściany, a każdy schron ma swoją opowieść - dramatyczną, tajemniczą, a czasem wręcz mistyczną. To nie muzeum zza szyby, ale żywe doświadczenie. Można wejść wszędzie, dotknąć wszystkiego i poczuć chłód historii, która wydarzyła się naprawdę.

Miasto ukryte w lesie

W czasie wojny Mamerki były jak osobne miasto - 250 obiektów, setki żołnierzy i oficerów, podziemne korytarze, centra łączności, magazyny, a nawet pomieszczenia zaprojektowane przez samego Adolfa Hitlera. To stąd płynęły rozkazy dla tysięcy żołnierzy na froncie wschodnim. A jednak, mimo potęgi tego miejsca, wojna i historia obeszły się z nim łaskawie - wycofujące się w 1945 roku wojska niemieckie nie zdążyły wszystkiego wysadzić. Dzięki temu dziś możemy niemal cofnąć się w czasie i zobaczyć to, co widzieli niemieccy oficerowie.

Dziś Mamerki to nie tylko relikt historii, ale świetnie przygotowany kompleks turystyczny. Działa tu muzeum poświęcone frontowi wschodniemu - jedyne takie w Europie. Zobaczyć można gigantyczną makietę bitwy pod Kurskiem, rekonstrukcję bitwy o Stalingrad, a także replikę 25-metrowego okrętu podwodnego, związanego z legendą Kanału Mazurskiego. Warto też wspiąć się na 38-metrową wieżę widokową, z której rozpościera się panorama jeziora Mamry i okolicznych lasów - widok, który zostaje w pamięci na długo.

Tajemnica Bursztynowej Komnaty

A jednak to nie tylko historia militarna przyciąga do Mamerek. To także tajemnica, która rozpala wyobraźnię poszukiwaczy skarbów z całego świata - Bursztynowa Komnata. Zaginione arcydzieło, uznawane za ósmy cud świata, miało zniknąć w zawierusze wojennej. Czy mogła zostać ukryta właśnie tu, w mazurskim lesie?

W Mamerkach już w latach 50. prowadzono poszukiwania komnaty. Wznowiono je w latach 2016-2017, gdy badania georadarem wykazały istnienie tajemniczej przestrzeni pod fundamentami bunkra nr 31. Nadzieja była ogromna, emocje również - niestety, eksploracja nie potwierdziła przypuszczeń. Ale legenda żyje dalej.

Podróż w czasie i w głąb siebie

Zwiedzając Mamerki, można poczuć, że historia to nie tylko daty i fakty, ale emocje - strach, nadzieja, ambicja, tajemnica. To miejsce nie daje prostych odpowiedzi, ale skłania do refleksji. O człowieku, o wojnie, o przemijaniu.

I może właśnie dlatego Mamerki są tak niezwykłe - bo łączą w sobie mrok przeszłości z pięknem natury, chłód betonu z ciepłem ludzkiej ciekawości. To jedno z tych miejsc, które trzeba zobaczyć na własne oczy, by zrozumieć, że historia Polski i Europy kryje się nie tylko w podręcznikach, ale też w cichych mazurskich lasach.

Rafał Karaś
społecznik, publicysta i miłośnik historii Mazur