Muzeum Warmii i Mazur prezentuje wyjątkową wystawę poświęconą początkom powojennego Muzeum Mazurskiego – instytucji, która narodziła się w trudnych realiach 1945 roku, w zrujnowanym olsztyńskim zamku. Ekspozycja ukazuje nie tylko dramatyczny stan obiektu i rozproszenie dawnych zbiorów Heimatmuseum, lecz także determinację pierwszych pracowników, którzy z poświęceniem ratowali materialne świadectwa historii regionu. Otwarcie wystawy zatytułowanej „Trudne początki - Muzeum Mazurskie w latach 1945-1950” nastąpi w piątek (28.11) o godz. 18:00 na olsztyńskim zamku.
Wiosną 1945 roku zamek był pełen zniszczeń: wybite szyby, uszkodzone drzwi i sale wypełnione powojennym chaosem. W tych warunkach Hieronim Skurpski, Cecylia Vetulani i Władysław Margiewicz rozpoczęli pracę u podstaw - zabezpieczali ocalałe księgozbiory, przemierzali region w poszukiwaniu gotyckich rzeźb, skrzydeł ołtarzy, mazurskich kafli czy ceramiki ludowej. Każdy uratowany obiekt miał znaczenie.
Pierwszą powojenną ekspozycję otwarto 25 listopada 1945 roku. Zorganizowana za symboliczne 1000 zł prezentowała 130 obiektów sztuki i rzemiosła. Mimo braku ogrzewania w ciągu miesiąca obejrzało ją 859 osób. To wtedy Hieronim Skurpski wypowiedział słynne słowa: „Nie mieczem, lecz kulturą świeci dziś zamek w Olsztynie”.
Rok później muzeum rozwijało działalność, otwierając m.in. wystawy o Mikołaju Koperniku, etnograficzną oraz pierwszą ekspozycję sztuki współczesnej. Niezwykle ważna była współpraca z krajowymi instytucjami, zwłaszcza z Muzeum Narodowym w Warszawie, dzięki któremu w Olsztynie zaprezentowano m.in. „Dzieje cywilizacji w Polsce”.
Na obecnej wystawie można będzie zobaczyć unikatowe pamiątki i dokumenty dotyczące historii muzeum oraz jego twórców: Skurpskiego, Vetulani, Jerzego Antoniewicza i Michała Chomina. Prezentowane są także zabytki z pierwszych lat działalności muzeum, reprezentujące działy: Sztuki Dawnej i Rzemiosła Artystycznego, Etnografii, Archeologii, Przyrody oraz Biblioteki.
Wśród najcenniejszych obiektów znajdują się: rzeźby średniowieczne i nowożytne, zabytki archeologiczne z cmentarzyska w Bogaczewie-Kuli, obrazy z kolekcji pałacu Doenhoffów w Kwitajnach, stare druki i książki zabezpieczone po wojnie, a także fotografie regionu z lat powojennych autorstwa Jana Bułhaka, Władysława Ogrodzińskiego i Waleriana Łochacza.
Scenariusz wystawy przygotowały: Elżbieta Krupa i Magdalena Wałkuska we współpracy z Anną Gromkowska, Alicją Łuczyńska, Jarosławem Sobierajem i Martyną Kozłowska. Wystawę plastycznie opracowali: Renata Wielgan, Urszula Patalas. Ekspozycję zrealizował zespół muzealny.
Wystawa stanowi hołd dla ludzi, którzy w trudach odbudowy powojennej stworzyli fundamenty dzisiejszego Muzeum Warmii i Mazur - jednego z najważniejszych ośrodków kultury regionu. Zapraszamy do odwiedzin i odkrywania historii miejsca, które od 80 lat ocala i pielęgnuje dziedzictwo Warmii i Mazur.
Z D J Ę C I A
80 lat misji ochrony dziedzictwa. Wystawa o początkach ...
