Pierwsze znane współczesnym ślady naszych praprzodków z okolic Olsztyna pochodzą sprzed bez mała 10 tys. lat!
7700 lat przed naszą erą, na teren dzisiejszego Kortowa, z okolic Bałtyku, przywędrowała grupa myśliwych. O ich pobycie na terenie Olsztyna świadczy odnaleziony w Kortowie przez archeologów toporek z rogu łosia. Kilkaset lat później, inni wędrowcy w Kieźlinach i Wadągu pozostawiają rogowe motyki, służące im do wykopywania jadalnych korzeni i kłączy.
2900 lat przed naszą erą, nad Jeziorem Krzywym bezimienni osadnicy założyli osadę. Tu uprawiali ziemię i pozostawali do czasu jej wyjałowienia. Wyrabiają naczynia gliniane zdobione grzebykami. Polują i łowią ryby. Jako dowód swojego pobytu, w osadzie nad Jeziorem Krzywym pozostawili kamienny, walcowaty toporek.
1300 lat przed Chrystusem, osadnicy zbudowali rozległą osadę obronną. Znajdowała się ona na wzniesieniu w rejonie ulicy Marii Grzegorzewskiej, za szpitalem Miejskim, na prawym brzegu zakola Łyny. Dostępu do osady broniły bagna, rzeka i palisada. Po tej ludności, związanej z kulturą łużycką, pozostało sporo świadectw, m. in. potłuczone naczynia, kościanne i rogowe narzędzia, a nawet wykonana z brązu siekiera.