Olsztyn24 - Gazeta On-Line
Portal Informacyjny Olsztyna i Powiatu Olsztyńskiego

Przedsiębiorcy mają sporo możliwości, jeśli chodzi o wybór modelu rozliczeń energii elektrycznej. I coraz chętniej z tych możliwości korzystają. Tradycyjne umowy ze stałą ceną, choć wygodne i bezpieczne, nie zawsze są bowiem najlepszą opcją. Chęć obniżenia wciąż rosnących wydatków na prąd sprawia, że popularnością cieszy się zwłaszcza zakup energii na Towarowej Giełdzie Energii (TGE). Co warto wiedzieć, zanim zdecydujesz się na taki krok?

Jak działa Towarowa Giełda Energii i czy firmy mogą samodzielnie kupować na niej energię?

Towarowa Giełda Energii (TGE) jest najważniejszym w Polsce rynkiem obrotu energią elektryczną, gazem ziemnym, prawami majątkowymi oraz uprawnieniami do emisji CO2. Ceny na TGE ustala się codziennie, na podstawie bieżącego popytu i podaży. Oba te wskaźniki nieustannie ulegają dynamicznym zmianom, w zależności od pory roku, polityki regulacyjnej rządu, pogody czy wolumenu produkcji prądu z OZE. W okresach nadprodukcji energia może osiągać nawet ujemne ceny. I odwrotnie: przy niskiej podaży spowodowanej np. deficytem surowców energetycznych, koszty zakupu energii będą znacząco rosnąć.

Zakup energii na giełdzie może być korzystny finansowo dla przedsiębiorców, którzy dokonali takiego wyboru. Reagując na zmiany rynkowe i dopasowując pobór energii do wzrostów i spadków cen, mogą oni wykorzystywać okresy, w których koszty zakupu energii są najniższe, a dzięki temu realnie oszczędzać.

Warto jednak pamiętać, że do przeprowadzania transakcji giełdowych uprawnieni są tylko licencjonowani uczestnicy rynku - niektórzy duzi producenci, sprzedawcy prądu czy domy maklerskie. Firma nie może więc sama kupować energii na giełdzie i musi korzystać z usług pośrednika, czyli sprzedawcy z odpowiednią ofertą.

Modele zakupu prądu na Towarowej Giełdzie Energii. Który z nich jest najkorzystniejszy?

Istnieją dwa główne sposoby zakupu energii na TGE. Najpopularniejszy z nich wykorzystuje Rynek Dnia Następnego (RDN), na którym cenę energii ustala się codziennie dla każdej godziny następnego dnia. Kupując prąd w ten sposób wiesz, jak dokładnie będą kształtowały się stawki za 1 kWh nazajutrz i możesz tak prowadzić pracę w swojej firmie, aby najbardziej energochłonne czynności przypadały na godziny najtańsze.

To atrakcyjne rozwiązanie, jeśli możesz dokładnie zaplanować wszystkie swoje zadania na konkretne pory. Sprawdzi się również, jeśli działasz według elastycznego harmonogramu i niektóre działania nie muszą być wykonywane o jednej, stałej godzinie czy w konkretnym dniu tygodnia. Taka elastyczność pozwala maksymalnie wykorzystać zmienność cenową, ale przy tym wymaga akceptacji ryzyka. Pamiętaj, że w szczytach zapotrzebowania lub przy niesprzyjających warunkach pogodowych ceny mogą być bardzo wysokie. Dużo wyższe, niż gdybyś rozliczał się na podstawie stałych stawek.

Drugą możliwością jest zakup na Rynku Terminowym Towarowym. W ramach tego modelu kupuje się energię w transzach na przyszłe okresy dostaw. Może to być zarówno miesiąc, jak i kwartał, czy nawet rok. Ceny za energię ustalane są na TGE z wyprzedzeniem czasowym na podstawie prognoz rynkowych i przewidywań potencjalnych wahań.

O ile zakup na RDN wiąże się z dość dużym ryzykiem codziennych wahań, o tyle w tym przypadku jest ono zminimalizowane. Wciąż jednak jest opłacalne, jeśli tylko wykona się dokładną prognozę zużycia energii na nadchodzące lata i dokona zakupu w dobrym momencie. Aby jeszcze bardziej zwiększyć korzyści finansowe, wielu przedsiębiorców decyduje się na dywersyfikację zakupu energii: część zapotrzebowania na konkretny okres kupują w transzach, a resztę dokupują na RDN. W ten sposób mogą ograniczyć ryzyko nagłego wzrostu cen, a także zabezpieczyć dostawy prądu dla kluczowych czynności w firmie.

O czym musisz pamiętać, decydując się na zakup energii na giełdzie?

Niezależnie od tego, na jaki model zakupu energii na giełdzie się zdecydujesz, nie podejmuj decyzji pochopnie i bez odpowiedniego przygotowania. Musisz mieć świadomość wyzwań takich jak:

• wykonanie audytu energetycznego, na podstawie którego dokładnie określisz profil zużycia energii, możliwości dopasowania się do zmian cen i obszary, w których faktycznie można zredukować energię;
• zapewnienie swojej firmie dostępu do danych o zużyciu energii w czasie rzeczywistym;
• konieczność stworzenia strategii zabezpieczających firmę przed niekorzystnymi zmianami cen.

Przejście na jeden z modeli zakupu energii z TGE może przynieść przedsiębiorstwu znaczące korzyści. Wymaga jednak pełnego zrozumienia mechanizmów rynkowych i umiejętności dynamicznego zarządzania procesami firmowymi. Jeśli podejdziesz do tego zadania rozsądnie, zyskasz kontrolę nad wydatkami, a dodatkowo zwiększysz efektywność energetyczną swojej firmy.