Olsztyn24 - Gazeta On-Line
Portal Informacyjny Olsztyna i Powiatu Olsztyńskiego

W piątek (10.04), w mistrzowskim recitalu fortepianowym w Filharmonii Warmińsko-Mazurskiej wystąpi Marian Sobula. W recitalu w wykonaniu Mariana Sobuli usłyszymy Fryderyka Chopina: Scherzo b-moll op. 31, 4 Mazurki op. 33, Walc As-dur op.34 nr 1, Polonez As-dur op. 53 oraz Josepha Haydna - Sonatę fortepianową C-dur. Recital Marian Sobula zakończy III Sonatą fortepianową op. 36 Karola Szymanowskiego. Początek koncertu o godz. 19.00.

Pianista jest laureatem najwyższych nagród międzynarodowych konkursów pianistycznych, m.in. The Yamaha Music Foundation of Europe Competition w 2005 r., Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego w Valladolid w 2005 r., licznych konkursów we Włoszech (Ancona, Foggia, Gorizia, Pordenone, Sulmona, Treviso) w 2003 r. i 2004 r. Jest również medalistą Maria Canals Piano Competition w Barcelonie w 2001 r. W 2007 r. otrzymał Nagrodę Specjalną Międzynarodowego Konkursu Muzycznego „Dr Luis Sigall” w Vina Del Mar w Chile.

******

Wprowadzenie II Scherzo b-moll op. 31 Fryderyka Chopina (1810-1849) powstawało w latach 1835-37, jest drugim z kolei spośród czterech jego utworów w tym gatunku. Od pierwszych, niepokojących taktów („To powinno być pytanie” - tłumaczył Chopin swoim uczniom) ma charakter fantastycznej ballady i wpisuje się w charakterystykę, jaką wyraził Robert Schumann, pytając przy okazji Scherza h-moll, pierwszego: „Jak ma wyglądać powaga, skoro żart jest przybrany w tak ciemne szaty”? 4 Mazurki op. 33 (gis-moll, C-dur, D-dur, h-moll), pisane w latach 1837-38, to liryczne miniatury, pełne prostoty, refleksji i zadumy - od elegijnego gis-moll, po opatrzony oznaczeniem „mesto”, (czyli: smutnie) mazurek h-moll. I tylko mazurek D-dur wnosi nieco tanecznej energii w te melancholijne wspominki polskiej wsi z lat młodych kompozytora. Natomiast dwa środkowe - swoją śpiewnością skusiły zaprzyjaźnioną z Chopinem śpiewaczkę Paulinę Viardot do przeróbki ich na pieśni. Pisała do George Sand: „Jego mazurki śpiewane przeze mnie stały się ulubieńcami publiczności. Domagają się ich... na wszystkich koncertach, na których śpiewam”. Grande Valse Brillante As-dur op. 34 nr 1, wydany drukiem w roku 1838, jest pamiątką po ostatnim spotkaniu kompozytora z rodzicami. W roku 1835 państwu Chopinom udało się pokonać trudności paszportowe i w sierpniu wybrali się z Warszawy do Karlsbadu, dokąd również przyjechał Fryderyk, później zaś razem spędzili jakiś czas w Dieczynie (Tetschen, Děčín), u hr. Thun-Hohensteinów, rodziców trojga paryskich uczniów Chopina. Niewiele znamy szczegółów tego spotkania, lecz biografowie sugerują, że ów szczęśliwy miesiąc spędzony razem odbija się w beztroskiej atmosferze owego walca. Polonez As-dur op. 53 to jeden z najbardziej podniosłych i heroicznych utworów Chopina, o niezwykłej sile wyrazu: słyszano w nim tętent koni, tumult bitewny... Powstał w Nohant, w roku 1842, ale podobno szkice do niego robił Chopin znacznie wcześniej: pierwszą wersję podarował w roku 1836 pianistce Clarze Wieck, późniejszej żonie Roberta Schumanna.

Sonata fortepianowa C-dur Hob. XVI:50 Józefa Haydna (1732-1809) jest jedną z trzech ułożonych w Londynie podczas drugiego tam pobytu kompozytora, w latach 1794-95. W tym ostatnim okresie twórczości Haydn - znalazłszy się na szczytach sławy i powodzenia, wolny i niezależny - z pełną swobodą zarówno czerpał z doświadczeń całego życia, jak i pozwalał sobie na próby, żarty i eksperymenty. Owe „Sonaty londyńskie” dedykował znakomitej pianistce, uczennicy Muzia Clementiego, Teresie Jansen. Był świadkiem na jej ślubie z rytownikiem Gaetanem Bartolozzim i napisał te sonaty tak, by mogła ona rozwinąć pełnię talentu i możliwości technicznych na nowym, udoskonalonym instrumencie, o dźwięku silniejszym i bardziej zróżnicowanym niż fortepiany, jakimi Haydn dysponował wcześniej w Wiedniu. Zaś Sonatę C-dur - dzięki owym możliwościom brzmieniowym - nasycił przeogromną dawką swego charakterystycznego, zadziornego i nieco szelmowskiego humoru, wśród błysków którego prześwitują gdzieniegdzie rysy już beethovenowskie.

III Sonata fortepianowa op. 36 Karola Szymanowskiego (1882-1937) powstawała w wojennych latach 1916-1917 w majątku Szymanowskich w Tymoszówce. Były to - zgodnie z periodyzacją przyjętą przez biografów - ostatnie lata drugiego okresu twórczości tego kompozytora, kiedy to w jego dorobku znalazły się już takie dzieła jak III Symfonia, fortepianowy cykl Maski, tryptyk na skrzypce i fortepian Mity z najpopularniejszym dziś Źródłem Aretuzy, czy I Koncert skrzypcowy - czyli utwory, w których Szymanowski na swój własny sposób wstępował w szeroko płynący nurt muzycznego impresjonizmu, lecz też i zaczynał przemawiać własnym głosem, już rozpoznawalnym i wyrazistym, u źródeł którego była secesyjna giętkość i miękkość linii splatających się w subtelną tkankę dźwiękową, nabrzmiewającą niemal ekstatycznym, jakby orientalnym emocjonalizmem.

III Sonatę uważa się za podsumowanie tej dotychczasowej twórczości. Utwór jednoczęściowy (jakkolwiek można w nim wyróżnić jakby cztery kontrastujące części cyklicznej formy sonatowej), łączy wspomniane elementy quasi-orientalizmu z harmonicznym radykalizmem opartym na skali 12-tonowej, a całość kończy się fugą o motorycznej rytmice, jak gdyby w duchu witalizmu Prokofiewa czy Bartóka.

Pierwsze wydanie Sonaty (dedykowanej pianiście i dyrygentowi Aleksandrowi Silotiemu) wyszło z druku dopiero po wojnie, w roku 1919, w Wiedniu. Wysokie wymagania, jakie stawia ta kompozycja przed wykonawcą, sprawiają, że jej prezentacji publicznej podejmują się tylko najznakomitsi pianiści.

******

Marian Sobula - fortepian

Absolwent Akademii Muzycznej w Krakowie w klasie fortepianu prof. Andrzeja Pikula, swoje umiejętności doskonalił na studiach podyplomowych w Accademia di Santa Cecilia w Rzymie w klasie fortepianu prof. Sergio Perticaroliego (nagroda za najlepszy dyplom) oraz na kursach mistrzowskich prof. Arie Vardiego w Hanowerze. W 2011 r. otrzymał stopień doktora sztuki za rozprawę na temat Etudes d’exécution transcendante Franciszka Liszta.

Jest laureatem najwyższych nagród międzynarodowych konkursów pianistycznych, m.in The Yamaha Music Foundation of Europe Competition w 2005 r., Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego w Valladolid w 2005 r., licznych konkursów we Włoszech (Ancona, Foggia, Gorizia, Pordenone, Sulmona, Treviso) w 2003 r. i 2004 r. Jest również medalistą Maria Canals Piano Competition w Barcelonie w 2001 r. W 2007 r. otrzymał Nagrodę Specjalną Międzynarodowego Konkursu Muzycznego „Dr Luis Sigall” w Vina Del Mar w Chile.

Jest stypendystą zarówno polskich jak i międzynarodowych fundacji i instytucji: UNESCO w Paryżu, Japan Music Foundation JESC, Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Prezydenta Miasta Krakowa, Fundacji Kultury Polskiej w Warszawie, Fundacji Crescendum Est-Polonia, Rządu Włoskiego. W 2008 r. został laureatem Nagrody Województwa Małopolskiego ARS QUAERENDI za wybitne działania na rzecz rozwoju i promocji kultury.

Z Simon Bolivar Symphony Orchestra zadebiutował w Teatro Teresa Carreno w Caracas w Wenezueli w 2008 r., wykonując I Koncert fortepianowy Chopina. Koncertował z zespołami: Sinfonica Juvenil de Caracas, Orquesta Sinfonica de Chile, Camerata de Curitiba, Orquesta Sinfonica de la Universidad Nuevo Leon, z Narodową Orkiestrą Ekwadoru, z Libańską Orkiestrą Narodową, z Polską Orkiestrą Radiową, z Orkiestrą Akademii Beethovenowskiej oraz z orkiestrami filharmonii polskich w Bydgoszczy, Gdańsku, Katowicach, Kielcach, Koszalinie, Krakowie, Lublinie, Łodzi, Opolu, Szczecinie, Wałbrzychu i Wrocławiu.

Występował m.in. w Żelazowej Woli, na Zamku Królewskim na Wawelu, na Zamku Królewskim w Warszawie, w willi „Atma” w Zakopanem, w Filharmonii Am Gasteig w Monachium, w Beethovenhalle w Bonn, w ratuszu berlińskim, w Auditorio Parco Della Musica w Rzymie, w kościele Inwalidów w Paryżu, w Bösendorfer Saal w Wiedniu, w Concert Hall Center w Minneapolis, w Sydney Opera House, w Seymour Theater Center w Sydney, w Denki Bunka-Kaikan (Nagoya), w Teatro Municipal w Santiago de Chile, w Casa de la Musica w Quito, w Teatrze Wielkim i w Filharmonii Narodowej w Warszawie oraz w innych salach koncertowych w Nowym Jorku, Miami, Salt Lake City, Buenos Aires, Bogocie, Limie, Hawanie, Monterrey, Madrycie, Mediolanie, Kopenhadze, Sztokholmie, Pradze, Budapeszcie, Bejrucie, Ammanie, Szanghaju, Xiamen, Tokyo, Adelajdzie, Melbourne, Hobart, Canberze, Gold Coast, Auckland, Wellington.

Występował na prestiżowym Wielkanocnym Festiwalu im. L. van Beethovena w Warszawie, na La Folle Journée de Varsovie, na Beethovenfest w Bonn, FIMA w Portugalii, Oficina de Musica w Brazylii, KotorArt w Montenegro, International Musica do Algarve.

Występował z recitalami na międzynarodowej wystawie EXPO w Japonii (Aichi) w 2005 r., w Hiszpanii (Saragossa) w 2008 r., grał dla William Walton Foundation w Londynie, na XX Forum Ekonomicznym w Krynicy-Zdroju w 2010 r. oraz na spotkaniu noblistów w Warszawie w 2013 r.

Artysta współpracuje z tak wybitnymi dyrygentami jak Łukasz Borowicz, Tomasz Bugaj, Wojciech Czepiel, Michał Dworzyński, Michał Nestorowicz, Marek Pijarowski, Alessandro d’Agostini, Masimiliano Caldi, Peter Guelke, Guido Ajmon-Marsan, Dietrich Paredes, Alejandro Posada, Roberto Tibiriçá oraz z solistami: Agatą Szymczewską, Jarosławem Nadrzyckim, Patrycją Piekutowską, Julietą d’Astudilo, Michałem Dmochowskim i Kirillem Rybakovem.

Nagrania Mariana Sobuli były transmitowane i retransmitowane w licznych mediach, w m.in. w Polskim Radiu, w RMF Classic, Deutsche Welle, ABC Classic FM (Australia), Radio Federico Santa Maria de Chile, RAI. Dokonał również nagrań dla Telewizji Polskiej, TVP Polonia oraz Libańskiej Stacji Telewizyjnej TeleLumiere.

Marian Sobula prowadzi liczne kursy pianistyczne m.in. w Academy of Performing Arts w Bratysławie, Hochschule fur Musik und Theater w Lipsku, Conservatorio Nazional w Limie, Central Conservatory of Music w Chinach, FESNOJIV w Caracas. Od 2007 r. jest pracownikiem naukowo-dydaktycznym Akademii Muzycznej w Krakowie. Zasiadał w jury konkursów pianistycznych w Lipsku, Koszycach, Szanghaju i Kurytybie.

Od 2009 r. Marian Sobula jest dyrektorem artystycznym Międzynarodowego Festiwalu Pianistycznego Królewskiego Miasta Krakowa. W 2012 r. został nominowany do prestiżowej nagrody Prezesa Rady Ministrów RP, Donalda Tuska.

W sezonie 2014-2015 plany artystyczne pianisty obejmują: Bellapais Music Festival (Cypr), Chopin Festival Marienbad, Ostrava (Czechy), Concerti di Genua, Bari, Festival di Musica Fondi (Włochy), Herceg Novi Festival, KotorArt (Czarnogóra), Istambuł, Ankara (Turcja), Dubai, Abu Dhabi, Muscat, Rijad, Katar, Kuwejt, Tel Aviv, Haifa, Baku, Tbilisi, Yerevan, Sydney (Sydney Opera House), Melbourne (Hamer Hall), Brisbane (Griffith University), Adelaide (Elder Hall), Perth (Town Hall), Auckland (Town Hall), Wellington (Adam Concert Hall), Caracas (FESNOJIV), Sao Paolo (OSUSP), Santiago de Chile (Teatro Municipal), Buenos Aires (Chopin Festival), Guayaquil (OSQ), Mexico City (Bellais Artes), Bogota (FOSOB).

******

10 kwietnia 2015 r. (piątek), godz. 19.00, sala koncertowa Filharmonii

Mistrzowskie recitale fortepianowe

Marian Sobula - fortepian

Program:

Fryderyk Chopin:
- Scherzo b-moll op. 31
- 4 Mazurki op. 33
- Walc As-dur op.34 nr 1
- Polonez As-dur op. 53

Joseph Haydn - Sonata fortepianowa C-dur Hob. XVI:50
- Allegro
- Adagio
- Allegro molto

Karol Szymanowski - III Sonata fortepianowa op. 36

******

Bilety w cenie:
- bilet normalny 40 zł,
- bilet ulgowy 30 zł,
- karta melomana 20 zł
do nabycia w kasie Filharmonii w godzinach 10-18 tel.89 527 51 75 wew. 134, 135 lub bilety@filharmonia.olsztyn.pl